Od wielu lat nasz kraj obok Bułgarii, Rumunii i Łotwy, należy do najmniej innowacyjnych krajów UE – stwierdził unijny komisarz ds. przemysłu Antonio Tajani. W latach 2008-2012 wskaźnik innowacyjności w UE rósł najwolniej w Grecji, na Cyprze i niestety w Polsce. Dlaczego?
Ostatnio Komisja Europejska opublikowała najnowszy ranking innowacyjności, w którym wylicza się postępy poszczególnych krajów UE w tej najważniejszej w gospodarce napędzanej wiedzą, kwestii.
Komisarz ds. przemysłu Tajani poinformował na konferencji prasowej, że liderami innowacyjności w UE są: Szwecja, Niemcy, Dania i Finlandia. Za nimi plasują się: Holandia, Luksemburg, Belgia, Wielka Brytania, Austria, Irlandia, Francja, Słowenia, Cypr i Estonia. Przeciętną innowacyjnością cechują się: Włochy, Hiszpania, Portugalia, Czechy, Grecja, Słowacja, Węgry, Malta i Litwa. Niestety na samym końcu są: Polska, Łotwa, Rumunia i Bułgaria.
W latach 2008-2012 poziom innowacyjności całej Unii Europejskiej wzrastał rocznie średnio o 1,6%. W tym okresie tylko w Grecji i na Cyprze, poziom innowacyjności spadł. Spośród pozostałych 25 państw najsłabszy wynik zanotowała Polska, gdzie wskaźnik innowacyjności w badanym okresie rósł rocznie tylko o 0,4%. Trochę lepiej było w Bułgarii (wzrost roczny o 0,6 proc.), a najlepiej wypadła Estonia, gdzie w latach 2008-2012 wskaźnik ten zwiększał się rocznie o 7,1%.
Zdajemy sobie sprawę, że kryzys gospodarczy miał skrajnie negatywny wpływ na innowacyjność w niektórych krajach europejskich. Jednak jeżeli chcemy w skali globalnej utrzymać konkurencyjność musimy postawić nie tylko na ilość, ale przede wszystkim na jakość. Komisarz Tajani podkreślił, że w porównaniu do ubiegłego roku klasyfikacja praktycznie się nie zmieniła i dorzucił, że UE musi położyć większy nacisk na badania naukowe – powiedział komisarz Tajani.
Innowacyjność powinna być priorytetem państw członkowskich UE. Opublikowane niedawno najnowsze sprawozdanie na temat stanu innowacji w UE świadczy o postępach poczynionych w 2012 r. w zakresie niektórych podstawowych kwestiach , takich jak patent europejski o jednolitym skutku i nowe przepisy dotyczące funduszy »venture capital«, ale trzeba iść dalej, by uniemożliwić powstanie przepaści innowacyjnej w Europie – powiedziała Máire Geoghegan-Quinn, komisarz ds. badań, innowacji i nauki.
Warto podkreślić, że przy tworzeniu rankingu wykorzystano takie wskaźniki, jak wykształcenie społeczeństwa, inwestycje typu venture capital, nakłady na badania i rozwój czy przychody zagraniczne z posiadanych patentów.
UWAGA: Średnią innowacyjność mierzy się w oparciu o wskaźnik złożony, skonstruowany na podstawie danych dla 24 wskaźników – od minimalnego możliwego do uzyskania wyniku równego 0 do wyniku maksymalnego (1). Średni wynik odzwierciedla wyniki w latach 2010–2011 (z powodu opóźnienia w dostępności danych).
Źródła sukcesu liderów innowacji
Gdzie należy szukać źródeł innowacyjności wśród państw – członków UE? Najbardziej innowacyjne kraje UE kierują się kilkoma żelaznymi zasadami spośród których najważniejsze to kluczowa rola innowacyjnej przedsiębiorczości i szkolnictwa wyższego. Należy podkreślić, że sektory gospodarki wszystkich liderów innowacji osiągają bardzo wysokie wskaźniki nakładów na badania naukowe i rozwój oraz przodują w składaniu wniosków patentowych. W krajach tych istnieje również dobrze rozwinięty sektor szkolnictwa wyższego oraz stały przepływ informacji i wiedzy między przemysłem i nauką.
Porównania w skali międzynarodowej z UE
Należy zintensyfikować dalsze badania porównawcze , które umożliwia odpowiedź na pytanie: dlaczego liderem innowacyjności w Europie jest Szwajcaria? Niestety tegoroczne wyniki po raz koleny pokazują, że Korea Południowa, USA i Japonia przewyższają UE pod względem wydajności.
Przewaga Korei Południowej nad UE rośnie, ale od 2008 r. UE udało się zniwelować prawie połowę różnicy w stosunku do USA i Japonii. Jednak UE nadal odstaje w tyle za światowymi liderami w szczególności w zakresie wydatków przedsiębiorstw na badania naukowe i rozwój, publiczno-prywatnych wspólnych publikacji oraz patentów, jak również w szkolnictwie wyższym. Należy podkreślić, że UE nadal osiąga wyniki lepsze niż te rejestrowane w Australii, Kanadzie, Brazylii, Rosji, Indiach, Chinach i Republikce Południowej Afryki.
Przewaga ta maleje w przypadku Chin, utrzymuje się na stałym poziomie w odniesieniu do pozostałych krajów grupy BRIC (Brazylia, Rosja, Indie) i wzrasta w porównaniu z Australią oraz Kanadą.
Unijna tablica wyników innowacyjności z 2013 r. wyznaczana jest aktualnie przez 24 wskaźniki, które są pogrupowane w trzy główne kategorie i osiem wymiarów:
- warunki podstawowe – podstawowe elementy, które umożliwiają innowacje (zasoby ludzkie, otwarte, doskonałe i atrakcyjne systemy badań oraz finansowanie i wsparcie);
- działalność przedsiębiorstw – kategoria odzwierciedlająca wysiłki europejskich przedsiębiorstw w zakresie innowacji (ich inwestycje, powiązania i przedsiębiorczość, aktywa intelektualne); oraz
- produkty, które pokazują, jak innowacje przekładają się na korzyści dla całej gospodarki (innowatorzy i skutki gospodarcze, w tym zatrudnienie).